Theo ghi nhận từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, nhiều địa phương trên cả nước đã xuất hiện sự gia tăng đáng lo ngại của các ca mắc bệnh liên cầu lợn ở người – một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Tại Nghệ An, tuy chưa có thống kê chính thức toàn tỉnh, nhưng theo thông tin từ Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An, số ca mắc bệnh liên cầu lợn trên địa bàn đang có xu hướng tăng. Tính đến giữa tháng 8, đã có khoảng 10 trường hợp mắc bệnh, cao hơn so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó có 1 ca bệnh nặng, gia đình xin về; 1 ca khác phải chuyển tuyến ra Hà Nội để điều trị chuyên sâu. Các ca bệnh xuất hiện rải rác, không tập trung theo cụm dịch nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

 Bệnh liên cầu lợn là gì?

Liên cầu lợn (Streptococcus suis) là loại vi khuẩn có khả năng lây truyền từ lợn sang người, đặc biệt qua đường tiếp xúc trực tiếp hoặc ăn phải thực phẩm chưa được nấu chín kỹ từ lợn nhiễm bệnh. Đây là bệnh không lây từ người sang người, nhưng lại rất nguy hiểm vì có thể gây biến chứng nặng như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Theo các chuyên gia, tỷ lệ mang vi khuẩn S.suis không triệu chứng trong một đàn lợn có thể lên tới 60–100%, trong khi đó vi khuẩn này thường trú ngụ ở mũi, họng, đường tiêu hóa và đường sinh dục của lợn.

 Nguyên nhân gây bệnh ở người: Theo bác sĩ tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới – BV Hữu nghị Đa khoa Nghệ An, các trường hợp mắc liên cầu lợn ở người thường có chung một số yếu tố nguy cơ sau:

- Tiếp xúc trực tiếp với lợn bệnh, lợn chết, hoặc sản phẩm từ lợn không đảm bảo an toàn khi mổ, sơ chế, vận chuyển mà không có phương tiện bảo hộ.

- Ăn tiết canh, thịt lợn tái, lòng lợn chưa chín kỹ – thói quen ăn uống nguy hiểm phổ biến tại một số vùng nông thôn và miền núi.

- Làm việc trong các lò mổ, cơ sở chế biến thịt mà không tuân thủ quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm.

- Người có vết thương hở tiếp xúc với máu hoặc chất dịch từ lợn mang mầm bệnh.

 Tác hại của bệnh: Bệnh liên cầu lợn ở người có biểu hiện đa dạng, dễ bị nhầm lẫn với cúm hoặc sốt thông thường. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.Viêm màng não mủ, gây đau đầu dữ dội, cứng gáy, lú lẫn, thậm chí hôn mê.Nhiễm trùng huyết, dẫn đến hoại tử chi, suy đa cơ quan.Sốc nhiễm khuẩn, có thể gây tử vong nhanh chóng.Một số trường hợp dù được cứu sống nhưng vẫn để lại di chứng nặng nề, đặc biệt là mất thính lực vĩnh viễn. Hướng dẫn phòng tránh bệnh hiệu quả.

Để phòng ngừa bệnh liên cầu lợn, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp sau:Tuyệt đối không ăn tiết canh, thịt lợn tái, lòng chưa chín kỹ; Nấu chín kỹ các sản phẩm từ thịt lợn, đặc biệt là nội tạng và máu. Sử dụng găng tay; khẩu trang, đồ bảo hộ khi tiếp xúc hoặc giết mổ lợn, đặc biệt với lợn có dấu hiệu bệnh; Không giết mổ, vận chuyển, tiêu thụ lợn bệnh, lợn chết; báo ngay cho cơ quan thú y địa phương nếu phát hiện bất thường; Người có vết thương hở tuyệt đối không tiếp xúc với lợn sống hoặc sản phẩm tươi sống từ lợn; Tăng cường vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng sau khi chế biến thực phẩm;Chủ động đi khám ngay khi có dấu hiệu sốt cao, đau đầu, buồn nôn sau khi ăn hoặc tiếp xúc với thịt lợn, nhất là ở người làm nghề giết mổ, chế biến thịt.

 Lời cảnh báo từ bác sĩ chuyên khoa: Bác sĩ tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An nhấn mạnh: “Bệnh liên cầu lợn hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người dân thay đổi thói quen ăn uống và biết bảo vệ bản thân khi tiếp xúc với nguồn lây. Đây là căn bệnh nguy hiểm, không nên chủ quan. Hãy từ bỏ tiết canh và thực hành ăn chín, uống sôi để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và gia đình.”

Với diễn biến thời tiết thất thường và nhu cầu tiêu thụ thực phẩm gia tăng, nguy cơ bùng phát các bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người, trong đó có bệnh liên cầu lợn, là hoàn toàn có thể xảy ra.

Người dân  cần chủ động phòng bệnh, tuân thủ khuyến cáo của ngành y tế để cùng nhau giữ gìn sức khỏe, an toàn thực phẩm và bảo vệ cộng đồng.